Kunstmatige intelligentie: bekijk kansen én de risico’s!
We zien dat AI op de werkvloer steeds meer nieuwe oplossingen oplevert. Ook voor personeelswerving en andere HRM-taken geeft dat zeker interessante mogelijkheden. Maar het heeft ook risico’s. Hoe moeten organisaties hiermee omgaan? Vanuit mijn twee inhoudelijke specialismen (Innovatie & ICT én de Arbeidsmarkt) werd ik gevraagd hierover een artikel te schrijven voor een magazine over de arbeidsmarkt.
Als creatieve tekstschrijver word ik regelmatig gevraagd om een script te schrijven voor organisaties die een korte voorlichtingsfilm of bedrijfsfilm willen laten maken. Daar zitten vaak hele leuke en uitdagende opdrachten tussen. Recent wilde de Topsector Logistiek een script laten schrijven voor een film die pas is vertoond op een Europees congres over de transport en logistiek in de EU.
Dit script moest in het Nederlands én het Engels geschreven worden. Bekijk hier de korte film en lees hoe zo’n script ontstaat.
ChatGPT maakt echte tekstschrijvers nog belangrijker
Gaat ChatGPT de tekstschrijver vervangen? Dit vragen veel bedrijven zich af nu we overspoeld worden met berichten over deze ‘AI tekstschrijver’ en andere slimme technologie die eraan komt. Als tekstschrijver ben ik gespecialiseerd in het schrijven over Innovatie & ICT. Hierdoor schrijf ik ook al jaren over de mogelijkheden van kunstmatige intelligentie (AI) op de werkvloer.
De nieuwe hulpmiddelen gaan bedrijven én tekstschrijvers vooral ondersteunen bij hun werk. Dat is volgens mij goed nieuws voor (bijna) iedereen.
AI: Grote mogelijkheden, maar wel realistisch blijven
Als AI tekstschrijver schrijf ik – als écht mens – over de toepassing van kunstmatige intelligentie. Verwar mij dus niet met een automatische tekstgenerator. Ik kan veel meer! De aandacht voor dit onderwerp komt voort vanuit mijn specialisme op het gebied van Innovatie & IT. Hierbij is AI (Artificial Intelligence) een belangrijk en actueel thema. Het krijgt immers steeds meer invloed in ons leven en werk. De mogelijkheden zijn groot, maar we moeten er ook realistisch over blijven. Want er wordt ook veel onzin geschreven en er worden verwachtingen gewekt – positief en negatief – die niet reëel zijn.
Wat is AI eigenlijk?
Je komt AI tegenwoordig wel érg veel tegen. Het is ook zeker interessant en meer dan een ‘hype’, maar er wordt ook veel geschreven over slimme technologie, die eigenlijk helemaal geen échte kunstmatige intelligentie bevat. Vaak is dat vooral marketingpraat.
Maar wat is AI dan wel? Er is geen universele (wetenschappelijke) definitie. Dat maakt de vraag lastig eenduidig te beantwoorden. Er zijn meerdere antwoorden mogelijk. Alleen ‘intelligentie’ is al een relatief begrip. Wat mensen in de jaren ‘50 of ‘60 ‘kunstmatige intelligentie’ vonden, vinden we nu vaak doodgewoon. Zo verandert de definitie door de jaren heen.
Vaak spreken we nu over ‘AI’ als software iets doet dat mensen nu als ‘intelligent’ beschouwen. Vaak gaat het over systemen of machines die menselijke intelligentie nabootsen. Hierdoor kunnen apparaten taken uitvoeren en zichzelf tijdens dit proces weer verbeteren op basis van de vergaarde informatie.
We zien kunstmatige intelligentie – zoals we dat nu beschouwen – steeds meer om ons heen. Als copywriter en tekstschrijver schrijf ik sinds een jaar of vijf steeds meer over AI. Want na een lange periode van onderzoeken en experimenteren, is inmiddels een nieuwe fase van implementatie begonnen. Deze technologie zit in onze smartphone en in steeds meer ‘slimme’ elektronica thuis of in onze werkomgeving. Het helpt ons bij het winkelen, stellen van medische diagnoses, schrijven van teksten (zoals Chat GPT) of vertalingen en bijvoorbeeld bij van-tekst-naar-spraak toepassingen. Het helpt banken met het checken van kredietwaardigheid en onderhoudsbedrijven met preventief onderhoud op basis van data-analyses.
Twee soorten kunstmatige intelligentie
Globaal zijn er twee soorten AI. De ‘smalle variant’ zien we al veel om ons heen. Bijvoorbeeld in zoekmachines, spraak- of gezichtsherkenning, zelflerende spamfilters, robotstofzuigers of videogames waarin personages leren van keuzes die de speler maakt. Of denk aan de aanbevelingen die je van Spotify krijgt. Ook ‘slimme apparaten’ zoals een thermostaat kunnen gedragspatronen herkennen en zich daardoor aanpassen aan je gedrag. Ander voorbeelden zijn de slimme tools die patronen signaleren voor onderzoek of worden ingezet bij het analyseren van grote hoeveelheden data (big data). Vaak is dan sprake van ‘machine learning’. Daarbij wordt in grote hoeveelheden data gezocht naar patronen om voorspellingen te doen of adviezen te geven.
Wat is dan écht slimme AI?
Maar AI kan ook een stap verder gaan. Dan hebben we het over de ‘algemene variant’. Dit is de volledig ontwikkelde kunstmatige intelligentie die in de toekomst ook ‘los van mensen’ kan bestaan. Dit klinkt nu vaak nog als science fiction, maar het zal in de nabije toekomst wel steeds vaker te zien zijn. Audits van accountants of bijvoorbeeld keurmerkcontroles kunnen hierdoor grotendeels automatisch worden uitgevoerd. De verdere ontwikkeling is uitdagend voor beleidsmakers en wetgevers. Vooral omdat het voor mensen minder controleerbaar kan worden. Toch lijkt ook dit soort kunstmatige intelligentie uiteindelijk stapsgewijs geadopteerd te worden. Met een belangrijke taak voor wetgevers om de kaders te bepalen. Hierover worden de komende jaren ongetwijfeld nog veel maatschappelijke, ethische en politieke discussies gevoerd.
Kunstmatige intelligentie biedt mensen en bedrijven grote mogelijkheden, ook om de grote uitdagingen van deze tijd aan te gaan. Maar we moeten wel realistische blijven. Wat mij als AI tekstschrijver opvalt, is dat de mogelijkheden op voorhand ook te groot worden geacht. Zoals dit meestal gebeurt bij grotere nieuwe uitvindingen. Net zoals bij iedere nieuwe uitvinding ook gevreesd wordt voor de keerzijde: de gevaren! Dat was bij de uitvinding van het mes ook al zo. Toch hebben we er tegenwoordig enorm veel meer voordelen van dan nadelen.
Recent interviewde ik tech trendwatcher Jarno Duursma voor een whitepaper over AI. Ook hij ziet op dit punt veel overschatting én onderschatting van de menselijke rol. “Mensen overschatten de mogelijkheden van AI, alsof de software iets ‘magisch’ kan. Dat is niet zo. Dat is de marketing van grote tech bedrijven. Mensen onderschatten tegelijkertijd de impact van dit soort software op lange termijn. Denk maar eens aan de opkomst van de smartphone 15 jaar geleden. Wie had gedacht dat dat onze wereld zó zou veranderen? Dat gaat met AI ook gebeuren.” Daarbij onderschatten veel mensen volgens Duursma ook het belang van onze menselijke capaciteiten. “Wij hebben heel veel (soft)skills die computers niet hebben. Intelligentie is veel meer dan alleen cognitieve vaardigheden. Het gaat ook om bijvoorbeeld intuïtie, creativiteit en sociale vaardigheden. Als je bijvoorbeeld met behulp van software wilt voorspellen of iemand succesvol kan zijn in bepaald werk, wat is dan ‘succesvol’? Als je hier kritisch naar kijkt, is dat enorm lastig te voorspellen. Het is sterk afhankelijk van de context en bijvoorbeeld ook de balans in een team. Er is zoveel in een organisatie en in een team wat je niet in data kunt vangen en waar AI geen zicht op heeft. Maar het ‘onzichtbare’ is wel erg belangrijk. En veel goeie dingen zijn niet in data te vangen.”
Grote mogelijkheden, maar zorgvuldigheid is geboden
Er zijn veel mogelijkheden, maar ook zorgvuldigheid is geboden, want nieuwe vormen van AI zijn zeker niet zonder gevaren. Zoals bij veel nieuwe ontwikkelingen ligt hier een belangrijk taak voor de wetgever. Aan die nieuwe wetgeving wordt ook al hard gewerkt. Alles wijst erop dat volledig automatische besluitvorming door AI in Europa niet mag plaatsvinden als het over mensen gaat. Dit mag nu al niet door Europese wetgeving en dat zal vermoedelijk nog lang zo blijven, ook kijkend naar de nieuwe Europese wetgeving (en AI-verordening) die in ontwikkeling is. Nederland sorteerde in 2021 ook al voor op nieuw beleid met de aankondiging van een algoritmetoezichthouder.
Meer over het belang van zorgvuldigheid en de ontwikkeling van de nieuwe wetgeving lees je in mijn eerder genoemde whitepaper over AI (PDF).
Waarom AI tekstschrijver?
Ik ben onder andere AI tekstschrijver geworden omdat ik als copywriter en dichter vooral schrijf over (maatschappelijk) relevante onderwerpen die mij persoonlijk interesseren en fascineren. Zo is ook mijn inhoudelijk specialisme op Innovatie & IT ooit ontstaan.
Vaak schrijf ik hierdoor over nieuwe ontwikkelingen waar we de komende jaren steeds meer te maken krijgen. Maar uiteindelijk gaat dat vooral over mensen! En hoe wij nieuwe mogelijkheden kunnen inzetten om dingen beter te doen, leuker te maken of om de grote nieuwe uitdagingen van de mensheid aan te kunnen.
Sinds kort werk ik als freelance tekstschrijver en moderne dichter met een smartpen. Wat ik op papier schrijf, slaat hij automatisch digitaal op. Zo kan ik met Word of andere apps direct verder werken met de aantekeningen. Mijn eerste smartpen ervaringen wil ik graag even delen.
Want dit werkt veel efficiënter (niet meer ‘overtypen’ wat ik al met pen noteerde), het ordent mijn (aan)tekeningen en biedt ook veel extra mogelijkheden. Terwijl ik wel gewoon op écht papier schrijf en krabbel, zoals ik graag wil.
“Hoogwaardige tekstschrijver die voelt als een collega”
Synobsys is een innovatieve Nederlandse ontwikkelaar van softwareapplicaties voor het optimaliseren en digitaliseren van werkprocessen. Dit Rotterdamse bedrijf ontwikkelt hiervoor maatwerkapplicaties met behulp van low-code (OutSystems).
Sinds 2018 is Eric Hoogeweg vanuit de Tekstwerkplaats de vaste tekstschrijver en adviseur op zijn vakgebied. Vanuit een vast communicatieteam met een online strateeg en een vaste vormgever.
Communicatiestrategie & tekstbehoeften
Belangrijke doelstellingen van Synobsys zijn: zichtbaar blijven bij de doelgroep en gevonden worden zodra dat nodig is. Maar wel met een beperkte overhead en een compacte organisatie, die zelf vooral bezig is met de eigen kernactiviteit voor de digitale transformatie van hun klanten.
Een belangrijke continue communicatieactiviteit is de online strategie (SEO & SEA) waarvoor regelmatig nieuwe webteksten en blogs nodig zijn. “Door de tijd is hiermee een dominante zichtbaarheid in zoekmachines opgebouwd voor zoektermen die voor ons belangrijk zijn. Onze samenwerking zorgt voor een betere profilering, exposure én opdrachten van nieuwe klanten”, zegt Jacqueline Spits (director operations) van Synobsys.
Concreet groeide de zichtbaarheid in zoekmachines binnen drie jaar van 42 naar 74 procent. Daarvan hebben 85 essentiële zoektermen inmiddels een TOP-1 positie in Google.
Vindbaar mét inhoudelijke boodschap
Naast de vindbaarheid is het inhoudelijke verhaal essentieel. Een belangrijke rol van Eric hierbij is het zorgen voor een goede balans tussen ‘gevonden worden’ en het overbrengen van de inhoudelijke boodschap bij de doelgroep. Hiervoor werken Eric en de online strateeg (Marcel Wassenaar) zeer nauw samen met een grote mate van autonomie. “Zodra wij een opdracht uitzetten, kunnen we het loslaten. Omdat we weten dat het goed komt. Dat is een verademing”, typeert Spits.
Oordeel van de opdrachtgever
Synobsys is om verschillende redenen zeer blij met de samenwerking. “Allereerst door de hoge kwaliteit van teksten en gerealiseerde projecten die zeer professioneel en betrouwbaar worden uitgevoerd. Eric doet wat hij belooft, denkt goed met ons mee, begrijpt onze materie en komt met goede strategische en creatieve voorstellen. En daarbij is de werksfeer heel fijn: warm en met oprecht persoonlijk contact. Eric ervaren we daarom als een collega, in plaats van een ‘externe’. En ik vind het knap dat de soms ingewikkelde materie altijd wordt vertaald in toegankelijke heldere teksten die leuk zijn om te lezen. Dat is gewoon een vak! Wij gaan graag nog heel lang door met deze samenwerking.”
Als tekstschrijver kom ik er door grote drukte de laatste maanden vrijwel niet aan toe om mijn eigen website te voorzien van nieuwe teksten. Dan gaan de websites, blogs, whitepapers en andere publicaties van mijn opdrachtgevers toch steeds voor. Een bekend ‘probleem’ waar meer zelfstandige creatieven en dienstverleners tegenaan lopen, hoor ik regelmatig. Daarom nu toch even een levensteken op deze plek.
Zoek je een ervaren freelance tekstschrijver ICT & Innovatie? Of een freelance redacteur met verstand van innovatie, automatisering, software en IT? Als zelfstandig tekstschrijver en copywriter ben ik (Eric Hoogeweg, 1976) hierin gespecialiseerd. Ik schrijf veel over ICT-dienstverlening en softwareontwikkeling in het algemeen en over meer specialistische deelthema’s zoals big data, business intelligence, kunstmatige intelligentie (AI) en low-code applicatieontwikkeling.
Als IT tekstschrijver werk ik met mijn communicatiebureau voor opdrachtgevers door heel Nederland: kleine en grote IT bedrijven, vakbladen, softwareontwikkelaars en belangenorganisaties in de IT branche. Ik doorgrond hun verhaal en raak de gevoelige snaar bij hun doelgroep(en). Altijd met krachtige, puntige teksten die gevonden en gelezen worden.
Tekstschrijver ICT met meerdere ‘pennen’
Over tekstschrijvers bestaan nogal wat misverstanden. Een goede Tekstschrijver ICT moet – in mijn ogen – zeer diverse tekstvormen en schrijfstijlen beheersen. Want teksten voor een website (met SEO), brochure of whitepaper vereisen immers een andere schrijfstijl en werkwijze. Vaak gaat het ook niet om ‘de stijl van een tekstschrijver’, voor jouw ideale tekst over IT. Het gaat vooral om zijn veelzijdigheid in combinatie met strategisch inzicht, vakmanschap en het vermogen om je product en doelgroep snel te doorgronden.
Switch IT Solutions (ICT dienstverlener, nu: Dustin)
GrowPromoter (survey software)
Nationaal Licht Instituut
Nmbrs® (online hr- en salarissoftware)
Booking Experts (reserveringssoftware)
Hrmforce (HRM softwareontwikkelaar)
ZORGWEB (dataspecialist voor de zorg)
IT tekstschrijver als specialist
Bij schrijven over IT gaat het over specialistische onderwerpen. Thema’s snel eigen maken – met interviews of research – hoort feitelijk bij het vak van freelance tekstschrijver en copywriter. Maar in de praktijk is het zeker handig en waardevol als een IT tekstschrijver of freelance redacteur al ervaring heeft met schrijven over de IT branche, automatisering, innovatie en applicatieontwikkeling.
Zelf schrijf ik als IT tekstschrijver al vele jaren voor:
IT-bedrijven en IT-dienstverleners
Softwarebedrijven en applicatieontwikkelaars
Vakbladen
Kennisinstituten (zoals TNO)
Internetbedrijven
Overheden (communicerend over ICT)
Voor SEO werk ik nauw samen met online strategen. Samen bepalen we de beste SEO-strategie voor duurzame SEO op langere termijn. Zij maken de keywords-analyse waarmee ik als Tekstschrijver ICT aan de slag ga (bekijk hier een praktijkcase). Heb je zelf al een zoekwoordenanalyse laten maken? Dan kan ik daar ook mee uit de voeten. Voor grote of zeer specialistische (deel)projecten werk ik als IT tekstschrijver ook regelmatig samen met andere tekstschrijvers in mijn netwerk. Daar zitten ook echte IT-specialisten tussen.
Tekstschrijver innovatie
Innovatie is een breed begreep. Dit gaat veel verder dan alleen ICT, software en automatisering. Als ‘Tekstschrijver Innovatie’ schrijf ik in de volle breedte over innovatie. Van technische innovatie en sociale innovatie tot nieuwe ontwikkelingen voor de arbeidsmarkt of duurzaamheid. Dit werk raakt ook regelmatig mijn andere specialismen: Arbeidsmarkt & Werk en Duurzaamheid & Natuur.
Ook fotograaf of vormgever nodig?
Wil je meer dan alleen teksten van een professionele (freelance) redacteur of freelance tekstschrijver? In mijn Tekstwerkplaats werk ik nauw samen met fotografen, vormgevers, webdesigners, SEO-specialisten en andere ‘creatieven’. Samen kunnen wij een compleet communicatieteam vormen voor organisaties die een communicatiebureau zoeken. Zo realiseren wij met duurzame samenwerking complete communicatieproducten, zoals:
Websites (met SEO-strategie & uitvoering)
Magazines (gedrukt en online)
Bedrijfsfilms (van script tot online resultaat)
Boeken
Nieuwsbrieven (print en digitaal)
Whitepapers
Speciale bijlagen
Campagnes
Bijzondere jaarverslagen
Dus zoek je naast een Tekstschrijver ICT ook andere versterking voor jouw organisatie? Neem gerust vrijblijvend contact op.
Voorbeelden
Voorbeelden van mijn werk vind je in het nieuwsoverzicht. Wil je meer voorbeelden zien die passen bij jouw behoefte? Stuur dan even een e-mail.